شهر قديمى دستوا در 1 کيلومترى جنوب شوشتر و در کنار روستاى گلالک قرار داشته است .
در سال ۱۳۶۷ بر اثر اتفاقی خاص و پس از آن ، چند فصل کاوش ، آرامگاههای شهر باستانی دستوا در نزدیکی روستای گلالک کشف شدند.
محوطه مذکور شامل چندین آرامگاه است که از نمونه های بسیار خاص و بی‌نظیر از شیوه‌های تدفین آرامگاهی در ایران باستان محسوب می‌شوند.
عملیات حفاظت و مرمت این آثار ارزشمند ، در شهریور ماه امسال 1395 کار ساماندهی و حفاظت و سپس مرمت آن‌ها توسط اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری شوشتر انجام شده است.
محوطه ی تاریخی دستوا یکی از محله‌های بزرگ شوشتر بوده که خود شامل ده محله بوده است.
دستوا ساده شدهٔ کلمهٔ دشت آباد است. در گویش شوشتری محرف کلمه‌ای مانند حسام آباد به حسم+اوا تبدیل می‌شود و به این قرار است که دشت آباد به دس+وا تبدیل گردیده‌است.
طبق برخی نقل ها دستوا محل اصلی شوشتر در دوره عیلامیان بوده‌است که به مرور با گسترش شهر به مکان کنونی رسیده‌است.
ثروتمندان دستوا ، با تابوت‌هايي بسيار زيبا همراه با اشياي گران‌قيمت و فقرا در مکاني دور تر ، بسيار ساده و محقرانه دفن مي‌شدند.
اختلاف طبقاتي در شهر باستانی «دستوا» ، حتي پس از مرگ نيز مردم اين منطقه باستانی را از يكديگر جدا مي‌كرده است.
اشراف و فقرا در گورستان شهر دستوا دور از يکديگر به خاک سپرده می شدند و هر گورستاني ويژگي‌هاي كاملا متفاوتي از ديگري داشته است.
اليماييان صاحب فرهنگ و تمدن خاص خود بودند و آثار باستاني به جاي مانده از اين حكومت محلي نشان مي دهد كه آنان همزمان با دوره سلوكيان، سيستم شهري بسيار منسجمي داشتند.
كاوش در شهر باستاني «دستوا» در شوشتر سال گذشته به سرپرستي «مهدي رهبر»، انجام شد. در آخرين فصل كاوش در اين منطقه اطلاعات بسيار مفيدي از زندگي مردم شهر دستوا به دست آمد.
«مهدي رهبر»، باستان شناس و سرپرست تيم كاوش در منطقه باستاني دستوا در باره نتایج مطالعه خود در گورهای شهر دستوا گفت: «بررسي روي گورستان‌هاي اين شهر اليمايي نشان مي‌دهد كه اختلاف طبقاتي در اين شهر تا بدان‌جا پيش رفته كه حتي گورستان‌هاي ثروتمندان نيز از فقرا جدا بوده است. در گورستان ثروتمندان به تابوت‌هاي بسيار زيبایی برخورد کرده ایم. اشياي گران‌قيمت نيز همراه با اجساد ثروتمندان در گورهای آنان دفن می شده است.»
«رهبر»، به وضعيت بسار ساده و محقر گورستان مربوط به فقرا اشاره كرد و افزود: « فقرا در شهر دستوا در گورستان مجزا، بسيار ساده و محقرانه دفن مي‌شدند.همراه آنان هیچ شي ارزشمندی دفن نمی شده و تابوت و كفن صاحبان این گور‌ها بسيار ساده و محقر است. در واقع گور فقرا فقط گودالی است که در آن جسد به خاک سپرده می شده است. شايد اليمايي‌ها گمان مي‌كردند كه اختلاف طبقاتي پس از مرگ نيز باید ساکنان این شهر را از یکدیگر جدا می کرده است برای همین است که اختلاف گورهاي ثروتمندان و فقرا در شهر دستوا بسيار فاحش است.»
شهر باستاني دستوا در يك كيلومتري شوشتر قرار دارد. اين شهر بسيار دير و زماني مورد توجه باستانشناسان قرار گرفت که كشاورزان بخش زيادي از اين شهر را تخريب كرده بودند.
كارشناسان اميدوارند كه با شروع فصل ديگري از كاوش در اين محوطه ، دستوا را از گزند تراكتورهاي كشاورزان نجات دهند.
وجود آرامگاههای متعدد در روستای گلالک و کشف تعداد بسیاری سکه سربی و مسی با نقوش پادشاهان اهیمت این منطقه را چند برابر کرده ، گفته می‌شود نقش‌های حک شده بر سکه‌ها نشان‌دهنده زمان حکومت پادشاهان ایلیمایی بوده است.
برخی از سکه‌ها متعلق به ارد و برخی متعلق به کامناسکیر ارد است.
همچنین تاریخ مقبره‌ها را به‌سال 85 میلادی و مصادف با دوره شاهزادگان اشکانی می‌دانند.
ارسالی از :
حاج سید نورالدین اخلاقی
دیماه ۱٣٩۵
با عرض سلام خدمت آقای اخلاقی و تشکر فراوان بخاطر روشنگری راجع به گذشته بسیار دور شوشتر .
متاسفانه تا کنون کاوشهای باستانشناسی در مورد شوشتر اندک بوده و شوشتر به عنوان یکی از باستانی ترین سکونتگاههای بشر کمتر شناخته شده است . امید به اینکه این مهم به همت باستانشناسان ایرانی انجام گرفته و عزیزان ساکن در شوشتر نیز پیگیر و علاقمند به آن باشند .
بسیار اطلاعات جالب و شنیدنی بود دست شما درد نکند حج آقای نورالدین امیدوارم بود در ایام عید از آنجا دیدن کنیم انشاله
درود بر آقای اخلاقی!
چه اطلاعات جالب و دست اولی ،با تشکر از شما امید است که اکتشافات بیشتری در باره این شهر قدیمی و تاریخی انجام شود.
عرض سلام خدمت پسر خاله گرامي ، دستت درد نكند . شناخت در مورد شوشتر و تاريخ اين شهر عزيز و تاريخي بسيار خواندني است . تشكر از گردآوري شما و منتظر ارسال مطالب ديگر شما هستيم .