زنــــدگــــی نــــامـــه مولانا (قسمت سوم)

مومنه خاتون:
مومنه خاتون همسر بهاءالدین ولد و مادر جلال الدین محمد مولاناست.گور او در قرامان)لارنده( کشف شده بنابراین باید بین سال های626-619 از دنیا رفته باشد.در سال های پس از 617 قمری یعنی اواسط دهه 1220 میلادی بهاءالدین ولد و خانواده اش که جلال الدین محمد بلخی (مولوی) نیز در آن بود به آناتولی مرکزی ،روم رسیدند.لقب رومی جلال الدین از اینجاست.آنان مدتی در لارنده(کرمن)کنونی توقف کردند.مردم آن سامان هنوزهم به دیدن مسجد کوچکی که به افتخار او –مومنه خاتون- ساخته شده می روند.کرمن پایتخت سلجوقیان روم در حدود یکصد کیلومتری جنوب خاوری قونیه واقع است.علاءالدین کیقباد که عالمان و عارفان سراسر دنیا را گرد خود جمع کرده بود بهاءالدین ولد پدر مولوی را به این شهر فراخواند.قونیه شهری بود که بهاءالدین ولد و خانواده اش پس از چهار سال اقامت در لارنده در سال 626 یا 627 هجری قمری برابر 1228 میلادی در آنجا سکنی گزیدند.ظاهرا مولانا و برادرش علاءالدین که بعدها مولوی یکی از پسرانش را به نام او نام گذاری کرد از دختر قاضی مشرف بوده اند و بهاءالدین ولد زن یا زنان دیگری داشته و احتمالا از آنها نیز صاحب فرزندانی بوده است. بهاء ولد در معارف خود از دو زن یاد کرده است.بعضی مدعی شده اند که خانواده پدری بهاءالدین از نسل ابوبکر،خلیفه اول اسلام هستند. این ادعا چه حقیقت داشته باشد و چه نداشته باشد در باره پیشینه قومی این خانواده هیچ اطلاع مسلمی در دست نیست.نیز گفته شده که همسر بهاءالدین از خاندان خوارزمشاهیان بوده است که در ولایات خاوری حدود سال 473 قمری حکومت خود را پایه گذاری کردند ولی این داستان را هم می توان جعلی دانست و رد کرد. خوارزمشاه در سال 602 قمری بلخ موطن جلال الدین را که در تصرف غوریان بود تسخیر کرد.اسلاف مولانا چنان که فرزند او سلطان ولد نیز بدان بعضا اشارت دارد از تباری عظیم و بزرگ بودند.البته شاید روایتی که در انتساب سلطان العلما به خلیفه اول یعنی ابوبکر بن ابی قحانه به افواه افتاده و رواج یافته از آن باشد که نام جد مادری او “ابوبکر”بوده است.بعدها نام شمس الامام ابوبکر محمد،با نام ابوبکر نخستین خلیفه راشدین درآمیخته باشد.خاندان بهاء ولد هم نسب صدیقی و بوبکری داشت و هم نسب علوی ادعا می کرد.
برداشت ازدانشنامه ویکی پدیا- امرداد ماه 1395

سید محمد ریاضی پور

آبان 1395